Karbon fiber teknolojik ve mekanik özellikler açısından yüksek performanslı bir malzemedir. Aynı zamanda fiyat olarak daha pahalı olan bu malzeme için halk arasında kırıldığı ve güvenli olmadığı söylenir. Peki bu gerçekten böyle midir? Karbonfiber parçalar eskir mi? Kırılgan mıdır? Eğer bir ömrü varsa bu süre nasıl uzatılır? Bu soruların cevaplarını yazımızda bulacaksınız.

Karbonfiber moleküler zincir yapısında kompozit bir malzemedir. Zorlu koşullar bu moleküler zincirlere zarar verebilirler. Bunun sonucunda karbon fiber malzeme dış etkenlere karşı hassaslık kazanabilir.

Bu hassaslığın sebepleri;

  • Moleküler bozulma: Karbon fiber parçaya uygulanan büyük bir güç moleküler yapıda kopmaya sebep olabilir.
  • Yabancı moleküllerin zincire dahil olması: Moleküler yapıya yabancı moleküllerin kaynaması zinciri zayıflabilir. Bu olay üretim sırasında meydana gelir.
  • Farklı zincirlerin çapraz kaynaması: Bu üç sebep arasında en tehlikelisi budur. İkinci maddedeki yabancı molekül paralel başka bir zinciri kendine bağlarsa iki farklı zincir yapısını birden bozar.

Karbon fiber malzemenin yaşlanması dış etkenlerin moleküler yapıyı zedelemesi ile gerçekleşir. Ana dış etkenler;

  • Radyasyon: Karbon fiber yapı güneşin zararlı UV ışınlarından etkilenir. Bu yüzden karbon fiber malzemelerin üzerindeki boya çok önemlidir. Genellikle UV ışınlarına dayanıklı olması gerekir

  • Sıcaklık : Karbon fiber malzemelerin yüksek sıcaklıklara maruz kalması kontrolsüz genleşme ve büzüşmelere sebep olur. Bu sırada yapıda boşluklar oluşabilir.

  • Mekanik stres: Karbon fiber parçaların tasarımı tek yönlü yüklere maruz kalacak şekilde yapılır. Bu yüzden dikey yüke maruz kalacak parçalar yanal yüklerde zayıftırlar. Beklenmeyen yan yüklerde zayıflamalar yaşanır

  • Karbon fiber parçaları bu saydığımız etkenlerden korumanın en iyi yolu boyanın zarar görmesini engellemek ve ters darbelere maruz bırakmamaktır. Peki olur da bu yazdıklarımıza dikkat edemezsiniz ne olur?

    Malzemelerin plastik ve elastik deformasyon bölgeleri vardır. Yük bindiğinde öncelikle elastik deformasyona uğrarlar. Metallerde elastik deformasyon bölgesinde malzemenin esnediğini görürsünüz. Plastik deformasyon bölgesine geçtiklerinde bükülür ve kalıcı olarak bu formda kalırlar. Karbon fiber parçalar elastik deformasyon bölgelerinde çok daha büyük yüklere dayanır ve çok daha az esnerler. Plastik deformasyona geçtikleri an kırılırlar. Bu yüzden karbon parçalar ters ve büyük yüklerde ansızın kırılırlar. İnsanlar bunu kırılganlık olarak görseler de aslında metale göre çok daha büyük yükleri taşıyabilirler. Yukarıda yazdığımız maddeler sonucunda zayıflayan karbon fiber parçalar, sağlam karbon fiber parçalara göre daha kolay deforme olsalar da metal parçalara göre daha dayanıklıdırlar.

    Aynı şekilde önceki bir darbede oluşan ama gözle görülmeyen çatlaklar daha büyük darbelerde malzemenin kırılmasına sebep olur.Gözle görülmeyen çatlakları nasıl farkedersiniz?

  • Garip sesler: Daha öncesinde olmayan garip sesler parçadaki çatlağın sebebi olabilir. Sesin orta göbek ve furş takımı gibi parçalardan gelmediğine emin olup sonrasında kadrodaki gariplikleri arayabilirsiniz.

  • Renk farkları: Parçalar çatladığında çoğu zaman reçine katmanında renk bozulmaları ve boyada kırılma görülür.

  • Bu yüzden karbon fiber parçalarınızı düzenli bir şekilde görsel olarak kontrol edin. Bisikletiniz ile ilgili sorularınızı bisikletçinize sorun ve problem olma durumunda kendiniz çözmeye çalışmayın. Karbon fiber bisikletlerinizi rutubetli ya da sürekli güneş gören yerlerde bırakmayın.

    Duvara yaslarken sivri köşelerden kaçının. Bu sayede bisikletinizi ve parçalarınızı uzun süre sorunsuz kullanabilirsiniz.