Sıcaklarda Elektrolit Dengesi

Havaların iyice ısındığı ve hala korona virüs tehlikesini yaşadığımız bugünlerde sağlığımıza dikkat etmek her zamankinden daha da önemli. Bugünlerde en çok karşılaştığımız sağlık sorunu ise özellikle de spor yapan kişiler de sıvı-elektrolit dengesizliği. Kişiler bu havalarda yeterli miktarda sıvı alamıyorlarsa tansiyon sorunları, bayılma, kan şekeri düşüklüğünü yaşayabiliyor. Bu gibi sorunları yaşamamak için önerileri dikkate almayı ihmal etmeyin.

Vücut sıvı dengesi sağlanmalı

Vücut sıvıları sadece sudan oluşmamıştır. Hem su hem de su içinde yer alan elektrolit ve üre, kreatinin, dekstroz gibi elektrolit olmayan maddeleri içerir. Yaş, hastalıklar, vücut yapısı, çevre ısısı, beslenme, stres, egzersiz sıvı elektrolit dengesizliğinin nedenleri arasındadır. 

Sağlıklı yetişkin bir insanın vücudundaki toplam sıvı miktarı vücut ağırlığının %60-70’ini oluşturur. Vücut sıvı miktarı yaşa, vücut bileşenine, cinsiyete göre değişiklik göstermektedir. Yaş ve yağ arttıkça vücut sıvısında azalma gözlenmektedir. 

Sıvının alınma ve atılma yolları

Sağlıklı bir erişkinde yaklaşık olarak 1300 ml içilen su, 1000 ml yiyeceklerdeki su ve 300 ml de metabolik oksidasyonla oluşan su düşünülürse vücuda günlük 2600 ml su girmektedir. Bununla beraber böbreklerden 1500 ml, deriden 500-900 ml, akciğerlerden 400 ml ve bağırsaklardan 100 ml kayıp olduğu düşünülürse vücutta her gün denge sağlanmaktadır. Yani alınan ve atılan sıvı sağlıklı bir yetişkinde eşittir. Bu nedenle vücudun bu dengesini her gün korumak çok önemlidir. 

Su ve sıvı farkı bilinmeli

Vücudun su ve sıvı ihtiyaçları farklıdır. Ayran, çorba, çay, maden suyu, kahve gibi içecekler ile vücudun sıvı ihtiyacı karşılanırken su ihtiyacı karşılanmamaktadır. Bu nedenle mutlaka gün içinde yeterli miktarlarda su içilmesi de çok önemlidir. Kişi yeterli su tüketip tüketmediğine idrar rengine bakarak karar verebilir. Koyu idrar rengi varsa suyu yetersiz içiyor demektir. Açık renk ise yeterli su içildiğinin bir göstergesi olabilir. 

Elektrolit dengesi önemli

Vücut sıvısında bulunan eriyik halindeki maddelerin çoğunu elektrolitler oluşturmaktadır. Bu nedenle vücudun elektrolit dengesi de çok önemlidir. Sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, klorür, bikarbonat, fosfat ve sülfatlar, organik asitler elektrolitlerdendir. Elektrolitler vücutta sinir ve kas uyarılabilirliğinin sağlanmasında, beden sıvı ozmolaritesini devam ettirmede, beden sıvılarının dengesinin sağlanmasında çok etkilidir. Bu nedenle beslenmede sıvı dengesi ile beraber elektrolit dengesinin de sağlanmasına dikkat edilmelidir.

Özellikle ağır egzersiz, ishal veya kusma nöbetleri gibi belirli durumlar, elektrolit ve sıvı kaybınızı artırabilir.

Bu belirtilere dikkat:

Ağız ve Dil Kuruluğu

Susuzluk

Letarji

Kuru Cilt

Kas Güçsüzlüğü

Baş Dönmesi

Koyu İdrar

Nasıl önlenebilir?

Hindistan cevizi suyu, süt, meyve suyu, sporcu içecekleri, hazırlanabilecek smoothieler sıvı elektrolit dengesine katkıda bulunabilir. Dengeli bir diyet ve yeterli su alımı elektrolit seviyelerini korumak için yeterlidir. Ancak bazı durumlar, özellikle terleme veya hastalık nedeniyle hızlı sıvı kayıpları yaşıyorsanız elektrolit takviyesi kullanabilirsiniz. Yukarıdaki belirtileri hissediyor ve önleyemiyorsanız mutlaka bir uzmana danışmalısınız.

Ev yapımı elektrolit içecek

Malzemeler:

1 litre su

3 limon suyu

1 çay kaşığı tuz

1 tatlı kaşığı karbonat

2 çorba kaşığı şeker

Yapılışı: Suyu kaynatın. Kaynayan suyu 10 dakika bekletin ve içerisine diğer malzemeleri ekleyin. İyice karıştırın. Bu karışımı buzdolabında 1 günden fazla bekletmemeye özen gösterin. Afiyet olsun.

DİYETİSYEN DENİZ ZÜNBÜLCAN