Bisikletli Vegan Olmak
Vegan olma iradesi, Türkiye’de buna uygun yaşayabilmek ve hatta uzun kilometreler boyunca yüksek performans ile bisiklet kullanabilmek mümkün mü?
Evet mümkün… Ama nasıl mümkün? Bunu hem vegan olup, hem de bisiklet sporcusu olan Berk Okyay bize anlatacak. Nasıl vegan olmaya karar verdi, geçiş süreci nasıl oldu, nerelerden destek aldı, zorlukları nelerdi… Harika bilgiler ve söyleşi için kendisine teşekkür ediyoruz.
Sohbetimize başlamadan önce kendinizi tanıtır mısınız? Ve vegan olmak nedir, tanımlar mısınız?
Ben Berk Okyay, uzun mesafe bisiklet sporcusu diyebilirim kendim için. Veganlık veya vegan olmak, hayvanların gıda, giyim ya da başka amaçlar uğruna maruz kaldıkları sömürü ve zulmün her türlüsünden, uygulanabilir olan en mümkün derecede kaçınan bir felsefe ve yaşama biçimidir. Ayrıca veganlık, insanlar, hayvanlar ve çevrenin yararına, hayvan kullanımını içermeyen alternatiflerin geliştirilmesini ve kullanımını da desteklemek demek.
Yüksek performanslı ve uzun bisiklet turları yapıyorsunuz. Aynı zamanda vegansınız. Vegan olmaya nasıl karar verdiğinizi okuyucularımıza anlatır mısınız? Ne kadar süredir vegansınız?
Evet, yaptığım iş daha çok dayanıklılık gerektiren bir şey, Yaklaşık 4 seneyi geçti sanırım vegan olalı, ondan önce vejeteryandım. Eşim benden önce vegan olmuştu ve sanırım vegan olmamda etkisi büyük. Vegan olmadan önce yani vejeteryanken vegan olma düşüncesi çok zor birşeymiş gibi geliyordu fakat hayvanların sömürülmesini düşününce vicdanım vegan olmalısın dedi ve oldum.
Vegan olmak ile ilgili yönlendirici, bilgilendirici kuruluşlar var mıdır? Takip edilmesi faydalı sosyal medya hesapları veya kişiler varsa paylaşabilir misiniz?
Tabi ki, internetten her konuya olduğu gibi veganlık konusundada birçok bilgiye ulaşabiliyoruz, sürekli farklı bilgiler ve hesaplar buluyorum ben. Aklıma gelenleri paylaşayım hemen: Instagramda, veganoteacher, tvd.org.tr, veganalaturka, veganzulal, vegandukkan, vegandiyetisyen, vegandunyası, mutlu vegan, vegan bakkal gibi hesaplar var. Ayrıca yüzlerce global vegan hesaplar da var tabi.
Özellikle bisiklet sporcuları için konuşacak olursak, vegan olmaya karar verdikten sonra ilk olarak ne yapmalılar?
Bu konuda şöyle diyebilirim; vegan olunca hayatınızda sizi etkileyecek olumsuz birşey olmuyor fakat vegan olunca birçok canlı bu durumdan olumlu etkileniyor. Vegan olmak sizi daha çok araştırmaya yönlendiriyor, hangi besinleri almanız gerektiğinizi ortaya çıkartıyor. Belki bir alışma süresi olabilir. Tabi bu kişiden kişiye göre değişir fakat doğru ve çeşitli besinleri alırsanız adaptasyon süreniz azalır.
Siz geçiş aşamasında zorlandınız mı? Nasıl bir yöntem izlediniz? Beklemediğiniz ne tür zorluklarla karşılaştınız?
Ben vejeteryanlıktan geçtiğim için ve eşimden dolayı aşırı zorlanmadım, direkt vegan olmak belki daha zordur, belki değildir o konuda yorum yapamam. Bir önceki soruda dediğim gibi besinleri araştırıp neler tüketmek gerekiyor ona bakmak lazım. Ayrıca vücudunuz buna nasıl tepki verecek onu da zamanla görebilirsiniz. Zorluk kısmı ise dışarıda kısmen yiyecek birşey bulmakta zorlanmak olabilir ama inanın kesinlikle yiyecek birşeyler bulabiliyorsunuz.
Vegan beslenmek maliyetli bir beslenme şekli midir? Yiyeceklerinizi kolaylıkla temin edebiliyor musunuz?
Kısmen maliyetli kısmen değil aslında. Ülkemizde vegan olmak birçok ülkeye göre daha kolay çünkü Türk mutfağı çok çeşitli oluyor ve bunların arasından vegan yemek seçmek oldukça kolay. Örneğin, mercimek çorbası, bulgur pilavı, nohut. Hem protein alıp hem de karbonhidrat alabiliyorsunuz. Tabi bazı ürünlerde yurt dışından geldiği için ülkemizde daha pahalı oluyor. Örneğin, soya-badem sütü gibi. Ancak artık yerli üretimler ve rekabet ile fiyatlar yavaş yavaş aşağı doğru iniyor. Yani kısacası vegan olmak ne çok maliyetli birşey ne de zor birşey.
Türkiye’de ağır spor yapanlar arasında veganlık yaygın mı? Vegan olmak spor performansınıza nasıl etki ediyor?
Ülkemizde ağır spor yapan veganlar pek yok sanırım ama Almanya’da yaşayan Türk Boksör Ünsal Arık vegan ve avrupa şampiyonluğu var. İnanın vegan olmak sizi daha hafif hissettiriyor ve yediğiniz çeşitlilik birçok ihtiyacınızı karşılıyor.
Vitamin veya protein eksikliği gibi problemler yaşıyor musunuz? Yoksa vegan beslenme şekli ile de ihtiyaç duyulan tüm vitamin ve proteinler tamamlanabilir mi?
Genelde protein eksikliği konusu açılır veganlar ile ilgili ama sebze ve bakliyatlardan aldığınız protein hem daha faydalı hem daha doğal oluyor. Ben şu ana kadar bir kesiklik hissetmedim. Aksine vegan olduktan sonra bağışıklık sistemimin daha güçlendiğini fark ettim. Sadece B12 ve D vitamini takviyesi alıyorum belirli zamanlarda ama zaten vegan olmayan insanların da takviye olarak alması gereken bir durum bu. Eğer çok ağır sporlar yapıyorsanız yani kaslarınızı yıpratıcı sporlardan bahsediyorum, bu durumda vitamin ve protein takviyesi alabilirsiniz tabi ki.