Keirin: Japon Tarzı Bisiklet Yarışı
20 Aralık 1948’de Japonya’nın Kokura Velodromu’nda ilk kez yapılarak başlayan bu bisiklet yarışı, günümüzde olimpiyatlarda Japon kaynaklı bir dal olarak yer almıştır ve apayrı bir bisiklet dünyası halinde varlığını sürdürmektedir. Japonlara özgü pekçok kuralı ve özelliği vardır. Bunlar arasında dünyada resmi olarak bahis oynanan belki de tek bisiklet yarışı türüdür. Yarışlardan gelen getiri, ilk yarıştan itibaren halkın yararına atletik programlardan, ilaca, eğitimden felaketler sonrası iyileştirmelere aktarılmaktadır.
Keirin, bisiklet sporcusundan bisikletine, yapıldığı yere kadar çok farklı bir yaklaşıma sahiptir. Öncelikle velodrom dediğimiz eğimli pistlerde yapılır. Bu pistler kapalı olabileceği gibi üzeri açık da olabilir ve yarışlarda yağmur gibi iklim şartları engel değildir. Bir keirin yarışçısının kazanması için, güç, hız, dayanıklılık gibi özelliklerin yanısıra oldukça karmaşık olan çeşitli yarış stratejilerini de bilmesi ve uygulayabilmesi gerekmektedir. Keirin için Japonya’da sporcu yetirtirmek üzere akademi bile mevcuttur.
Keirin Sporcuları
Keirin bisikletlileri 6 derecede sınıflandırılırlar. En yüksek derece SS ve ondan sonra gelenler S1, S2, A1, A2 ve A3 dereceleridir. Dereceler yılda iki defa bisikletlinin performans kayıtlarına göre değişir. Keirin bisikletlilerinin yarış hayatı pek çok zorlukla doludur. Derecesine göre sürekli olarak başarısız olan yarışçı “emekli” olmak zorundadır.
Keirin yarışçısının güçlü bacaklardan başka güçlü üst gövdeye de sahip olması beklenir. Derecelerine göre belirlenmiş farklı renklerde kask ve forma giyerler. Keirin tamamen yetenek üzerine kurulu bir spordur. Keirin okulundan mezun olanlar ulusal çapta bir sınavdan geçerler ve yeni keirin sporcusu olmaya hak kazananlar A3 derecesinden başlayarak yarışmalarda en üst dereceye çıkmak için çaba gösterirler.
Keirin Bisikletleri
Bu sporun bisikleti de kendine özeldir. Herbir bisiklet sporcusu ile en iyi sonucu verecek şekilde üretilir ve ayarlanır. Tamamen hız gözönüne alınarak üretilmişlerdir. Kadro çelik veya krom alaşımından herbir sporcuya göre elle üretilir. Bisikletlerde fren bulunmaz ve hız ayarlaması sadece pedallar ile yapılabilir. Ağırlıkları 7-8 Kg arasındadır. Vites yoktur ve bir “fixie” gibi arka dişli sabittir. Ön ve arka dişlilerin oranı kişiye ve yarışa göre değiştirilebilir. Tekerlek çapları 675mm ve lastik çapları 22mm’dir.
Yarışlar
Keirin yarışları tıpkı sporcular gibi derecelere sahiptirler. Her gün yapılanlardan yılın sonunda 30 Aralık’ta yapılan GP derecesine kadar,GI, GII, GIII, FI ve FII derecelerine sahiptirler. GP keirin yarışlarının en önemlisidir. Yıl içindeki derecelerine göre 9 yarışmacı katılır ve tek yarış şeklinde gerçekleşir. Bu yarışı kazananın ödülü ise yaklaşık 5 milyon 300 bin TL’dir. Diğer derecelerdeki yarışların oldukça karmaşık katılma kuralları bulunmaktadır.
Her yarış birkaç farklı aşamadan oluşur. Öncelikle “ısınma turu” yapılır. Burada hem yarışmacılar kendilerini sınarlar hem de seyircilere göstermiş olurlar. Bunun sonunda yarış başladığında oluşacak sıralamadaki yerlerini belirlemek durumundadırlar. Bu aynı zamanda bahisler için de bir belirleme aracı olur.
Bahisler kapandıktan sonra yarışmacılar yan yana sıralanır ve arka tekerleri birer takoza dayanır. Ayrıca beklerken düşmemeleri için birer yardımcı da kullanılabilir. Başlangıcı belirleyen tabanca sesinden sonra yarışmacılar bir “pacer” aracının arkasında tur atmaya başlarlar. Bu sırada kendilerine en uygun yeri belirleyebilirler. En yüksek hızı belirleyebilmek için kullanılan dişli oranları nedeniyle başlangıç çok yavaş gerçekleşebilir.
Yarışın türüne göre belli sayıda “çeken” aracın arkasında kalınarak sürülen turlardan sonra gong sesi ile aracın pistten çıkmasından sonra asıl yarış başlar. Yarış yaklaşık 2 tur sonra bitiş çizgisini ilk geçenin galibiyeti ile sonuçlanacaktır. Bitiş çizgisini geçerken hızları 70km/saat kadar olabilir.
Keirin Okulları
Keirin okulları keirin yarışmacısı yetiştirmek için özel olarak açılmış okullardır. Diğer alanlarda olduğu gibi Japon geleneğine göre oldukça zor koşulları olan okullardır. Okulda bir gün 6:30’da kalktıktan sonra, 6:45-7:40 arası, koşu, testler ve sabah temizliği ile devam edip, 7:40-8:10 arası kahvaltı yapılır.
9:05-9:50 arası ilk bölümde tırmanma yapılır. Bu çalışma sırasında 14 derecelik çok zor rampalar çıkılabilir. Bu tip bir rampada sıradan bisikletliler hareket bile edemeyebilirler.
9:55-11:30 arası ikinci ve üçüncü bölümde hız ve güç çalışmaları yapılır. 11:30-12:30 arası öğle yemeğidir. 12:40-3:10ös arası 5. bölüm bilim dersleridir. 2:25ös-3:10ös arası roller çalışması, 3:20ös-5:00ös arası iki bölüm halinde yarış eğitimi yapılır. Banyodan sonra 6:45ös kadar akşam yemeği yenir. Yat saati 10:00ös’dır. Bu saatte ışıklar kapanır.
Okullarda performans ölçümü için her türlü modern cihaz bulunmakta ve bunlardan elde edilen veriler öğrencinin gelişiminde kullanılmaktadır.
İzlenmesi merak uyandıran epey de zevkli olan keirin yarışlarını internetten youtube gibi çeşitli kaynaklardan izleyebilirsiniz.