Bisikletli yolculukların kendine has güzelliklerini sıralayacak olursak epeyce uzun bir liste çıkarabiliriz. Elbette ki her bisiklet kullanıcısı listenin başına farklı bir madde ekleyecektir ya da bazılarımız ilk sıraya koyacağı maddede kararsız kalacaktır. Bu kararsızlık manzumesinin içinden iki tanesini tutup çekecek olursak bisikletli seyahatlerde yoldan çıkabilmenin dayanılmaz keyfi ve bisikletin süratinin zihniniz ve kaslarınızın uyumluluğu ile sınırlı olmasıdır diyebiliriz. Özellikle bu iki seçenekte büyük bir belirsizlik ile net sınırlar karşı karşıya gelir.

“Bisikletle seyahatlerde yoldan çıkabilmek!” Başka hiçbir araç size bu olanağı bu kadar keyfe keder sunmaz. Arabaların ilerleyebildiği bir yolda giderken, bir anda rotanızı patikaya çevirip araba ile asla göremeyeceğiniz bir manzaranın kıyısına varabilirsiniz ve bu varış sizin zihninizin kontrolünde olduğu kadar kaslarınızın sınırları ile çevrelenmiştir. Bir bakıma göreceğiniz rüyayı belirlersiniz. 

Okuduğumuz kitaplar düş dünyamıza yeni soluklar katarken sorgulama ve öğrenme pencerelerine de pupa yelken fikir rüzgârlarının dolmasını sağlar. Okumalarınız bunları sağlıyorsa keyfine doyum olmaz. Son yıllarda yazı dünyamızda bisikletle ilgili  gerek dergi gerekse kitap boyutuyla yerli üretimlerin sayısının giderek arttığını görüyor ve bunların da tanıtımlarını mümkün olduğu kadar sizlerle paylaşmaya çalışıyoruz.  Bu ayki sayımızda Kenan Cavnar’ın “İki Teker Bir Kariyer” kitabını tanıtacağız. 

Kenan Cavnar bir insan kaynakları uzmanı. İnsan Kaynakları konusunda çalışan ve bu alanda çalışacaklara yön çizen bir deneyime sahip. Kitabında okurlarına bu alandaki deneyimlerini bisiklet ile ilişkilendirerek aktarmaya çalışmış diyebiliriz. Kenan Cavnar uzmanı olduğu alanı içinde piştiği ve geliştiği mesleğini -İnsan Kaynaklarını- sağlık sorunları ile başlayan bisiklet macerası ile buluşturarak aktarmış.

Çocukluğundaki bisiklet alma motivasyonu ile başlayan ilk iş deneyimini aktardığı önsöz bölümü kitaba sıcacık bir hava ile giriş yapılmasını sağlıyor fakat o sıcak hava adeta orada kalıyor ilerleyen bölümlere sirayet etmiyor diyebiliriz.  

 Belki de kitaba ismini veren başlıklardan biri olan “kariyer” hikayeleri ya da “kariyeri oluşturma anlatıları” işin içine girdikçe kitap başladığı havadan uzaklaşarak başka bir rotaya doğru yol almaya başlıyor. 

Bisikletin bir araç olarak kullanım alanları epeyce fazla. Bunun yanı sıra bisikletin insanlar için taşıdığı anlam veya hayatlarında yer tutuş biçimleri oldukça çeşitli. Kenan Cavnar da kitabında bisikletin kendi hayatına girişini anlatırken bu çeşitliğin örneklerinden birini sunmuş oluyor bizlere. Bisikletin anonim bir araç olmasını sağlayan sadece tam olarak kim tarafından bulunduğunu bilmiyor oluşumuz değil! Belki bundan daha fazlası herkes tarafından başka bir niyetle kullanılıyor oluşudur. Tüm bunların ötesinde pedallar dönmeye başladığında  sadece kendinize ait hikayenizi yazmaya başlıyorsunuz. Kenan Cavnar gibi tansiyon ile başlayan sağlık sorununuzu halletmek için çıktığınız yolculuk sizi sadece yeni yerlere değil yeni arkadaşlara ve alışkanlıklara taşıyor. Öğrenmenin bitmeyen renklerinde hayatın güzelliğini ve mutlu anları biriktirmenize vesile oluyor. Bisikleti belki de tüm bu kişisel hikayeler “anonim” bir araç olmaya taşıyor.

Kenan Cavnar kitabında kariyer ile bisiklet yarışları arasında ilişkiler kurarak ilerliyor. Bu ilerlemeler sırasında hem uzun yol yarışları hakkında bilgiler ediniyorsunuz hem de iş dünyasında kurumsal firmalarda oluşturulabilecek kariyer öyküleri ile ilgili ipuçlarını dinliyorsunuz. Kitabımızda kariyer planlaması anlatılırken bisikletten uzaklaşıp kariyer basamaklarına doğru adım atıyoruz. Bisikletin adeta unutulduğu kitabın bu bölümlerinde kariyer inşasına dair deneyim ve hatta öğütleri dinlerken meselenin biraz matematiksel olarak denkleme dönüştürüldüğünü görüyoruz. Oysa hayatın içinde epeyce gri alanlar var ve bu gri alanlar bilinmezlik korkusu yaşatsa da akışına kapılıp gitmek bazen hesaplamalardan daha güzel olabilir. 

Yokuşta vites değiştirmek çoğunlukla zincir atmasına sebep olur, kariyer planlaması bazen bu duruma benzetilebilir. Yokuşa girmeden planlamayı yapmak gerekir fakat yokuşta öngöremeyeceğiniz şeyler de olabilir, sıcaktan genişleyen taş düşebilir, asfalt eriyebilir vs. İhtimaller her zaman hesaplayacaklarınızdan çok daha fazlasıdır. Bu nedenle biraz da yoldaki aksaklıklara hayatın getirdikleri olarak bakıp, yola göre şekil alabilmek  gerekir. Kenan Cavnar’ın kitabında anlatılar bisiklet ve kariyer benzetimleri arasında gidip geldiği için zaman zaman akışına bırakmanın güzelliğinden uzaklaşıldığını gözlemliyoruz. “İş ve kariyer hayatında grupetto sendromunu hangi durumlarda yaşarız?” diye soruyor Kenan Cavnar. (İki Teker Bir Kariyer sf: 166 Bu sendromun ne olduğunu merak edenler için kitabı okumalarını öneriyoruz). 

Kitabı okurken bir anda bisiklet sürüşünden kariyer planlamasına geçiş yapıyoruz ve bir kariyer planlamacısının gelecek öngörüleri ile karşılaşıyoruz. Örneğin “Sürücüsüz kamyonların otobanlarda gidebileceği düşüncesi, kamyon ve tır şoförlerinin geleceğini nasıl etkiliyor dersiniz?” (age sf: 64) satılarını okurken bir kariyer planlamacısının ufkunu görüyorsunuz ve hemen aklınıza sanayi devrimi ile başlayan “makine kırıcıları” hareketi geliyor. Bir an zihninizin renkli dünyasında kamyon şoförlerinin Silikon Vadisi’ni basıp sanal dünyanın devlerinin işletim sistemlerini kırdığı fikri canlanıyor. Kendinizi bulduğunuz yer bisikletin ritminden uzaklaştığınız hissimi pekiştiriyor. Neyse ki yazarımız bu alanda yazdıklarını uzatmadan, kariyer planlaması kısmının ayrı bir kitap içeriği olacağının bilinciyle bisiklet eksenine geri dönüyor.  Kariyer nasihatleri ile bisiklet hikayeleri birleşince, bakmadığınız yerlerden düşün dünyanıza katkı sunan bir anlatı ile karşılaşmış oluyorsunuz.  

Benzetimlerimiz bazen niyetlerimizin örsünde dövüldüğünde istediğimiz şekli alır. Fakat bu her zaman benzetimlerimizin tümüyle doğru olduğu anlamına gelmez. “İki Teker Bir Kariyer” kitabını okurken yazarımızın iş hayatının kitaba yön veren temel etken olduğunu göreceksiniz. Yolda akışına bırakmayı seven, doğaçlama pedal basan biriyseniz fazla iradeci bulacaksınız. Bu iradecilik halinin kitapla aranıza bir mesafe koymasına izin vermeyin. Hepimiz yaşadıklarımız ile şekillenen, kurduğumuz empatiler ile öğrenen varlıklarız. Kenan Cavnarı’ın kitabından ve kişisel kariyerinden öğreneceklerimiz ile içinden bisiklet geçen okumalarımıza devam edelim. 

Kitabın Künyesi̇

Adı: İki Teker Bir Kariyer

Yazarı: Kenan Cavnar

Yayinevi: Ceres Yayınları 

Birinci Baskı: Ağustos 2020

Sayfa Sayısı: 207