Demir Kadın İpek Onaran

Biz seni tanıyoruz ama daha iyi tanımak için kendinden bahseder misin?

Merhaba. Ben İpek Onaran. 1985 İzmir doğumluyum. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü mezunuyum. Matematik öğretmeni ve Ironman triathletiyim. Yüzmeye 6 yaşımda ailemin yönlendirmesiyle başladım, 11 yaşında ise antrenörümün yönlendirmesiyle triathlon branşına geçiş yaptım. 2002 yılında milli takıma girmemle birlikte profesyonel spor hayatım başladı ve 2002-2006 yılları boyunca bireysel ve milli takım atleti olarak yurt içi ve yurt dışında yarıştım. 2002’de Genç Kadınlar Balkan ikinciliği, 2006 da büyük kadınlar Balkan üçüncülüğü elde ettim. 2014’ten beri ‘ironman’ olarak bilinen uzun mesafe triathlon yarışlarına katılıyorum. Bu yarış 3.8 km yüzme, 180 km bisiklet ve 42 km koşudan oluşuyor. 28 Nisan’da Texas’ta yapılan Kuzey Amerika Şampiyonası’nı 9 saat 34 dk’da tamamlayarak yaş grubumda 2. oldum ve Hawai’de yapılacak olan Ironman Dünya Şampiyonası’na katılmaya hak kazandım. Ironman Dünya Şampiyonası’nı ise 10 saat 25 dakikada tamamlayıp yaş grubumda 25. oldum ve bugüne kadar bireysel anlamda elde edilmiş en iyi sıralamayı elde ettim. Aynı zamanda Modafen Koleji’nde tam zamanlı çalışan bir matematik öğretmeniyim.

Nasıl triatlet oldun?

Sporla ilişkimi başlatan babam oldu. Tüm atletik kariyerim boyunca da desteğini hep gördüm. 6 yaşında yüzmeye başladım, 11 yaşında antrenörüm Okan Ulaş’ın desteği ile Triatlona geçiş yaptım. Triathlon çok bilinen bir spor değildi ama mahalli yarışlar düzenleniyordu. Çeşme’de bir yarışta 1. olup ödül olan bisikleti kazanınca işin tadını aldım ve bugüne kadar geldim diyebilirim.

Triatlon sporunu tanıtmak gerekirse, nasıl anlatırsın?

Triathlon; 1.5km yüzme, 40km bisiklet ve 10km koşudan oluşan olimpik bir branş. Benim katıldığım Ironman yarışları ise; tam ve yarım olmak üzere ikiye ayrılan, olimpik triatlon mesafesinden daha uzun temel olarak triatlon disiplinininin uygulandığı bir marka yarış serisi. Tam Ironman, Ironman olarak adlandırılan yarış; 3.9K yüzme, 180K bisiklet ve 42K koşu, yarım Ironman ise Ironman 70.3 olarak adlandırılan yarış; 1.9K yüzme, 90K bisiklet ve 21K koşudan oluşur. Atletlerin her üç disiplinde de optimum başarıyı yakalayabileceği bir performansa sahip olmaları gerekiyor. En azından bu üç disiplinin temel gerekliliklerini yerine getirecek tekniğe ve doğru kullanılabilecek performansa ihtiyaç var. Yüzme, genelde sonradan başlayanların en zorlandığı disiplin. Küçük yaştan başlaması gereken bir eğitim ve form istiyor. Dolayısı ile 5-6 yaşlarında yüzmeye başlayanlar biraz daha şanslı oluyor. Bu tek başına kurtarıcı değil tabii ki, aynı şekilde, bisiklet antremanı -en azından benim için- en zor olan disiplin. Genelde 90-160K arası olan antremanlar için herşeyden önce rota yaratmak hiç kolay değil. Koşu, genelde herkesin en rahat olduğu disiplin fakat yarış günü en son çıktığınız bölüm olduğu için eğer yüzme ve bisiklette enerjinizi doğru kullanamadıysanız, koşu da en azap verici disiplin olabiliyor. Dolayısı ile, her hangi bir disiplindeki açığı diğer bir disiplinde daha fazla antreman yaparak kapatmak çok da mümkün değil. Esas itibariyle mental olarak güçlü olmayı gerektiren bir disiplin. Mesafeler, hava şartları, kişisel sorunlar gibi birçok dikkat dağıtıcı unsur fiziksel performansınızı doğrudan etkileyebilecek faktörler. Elbette bu bahsettiğim, rekabetçi seviyede bu sporu yapmak isteyenler için. Bunun dışında inanılmaz derecede eğlenceli ve insana çok büyük yetenekler kazandıran bir spor.

Mesleğin matematik öğretmenliği. Hem öğretmenlik hem de triatlon zor olmuyor mu?

Planlamalarımda resmen nokta atışı yapmam gerektiği doğru, ama bu sanıldığı kadar korkutucu bir durum değil. Gününüzü planladığınızda aslında ne kadar çok zamanınızın olduğunuza şaşıracaksınız. Dönemine göre sabah 5’te antremanla başlayıp akşam saat 22 gibi biten bir günüm var. Sabah genellikle yüzme antremanlarımı yapıyorum. Sonrasında kahvaltı ve mesai. Çıkışta çoğunlukla güç antremanı bir kaç saat ara sonrasında da bisiklet ya da koşu antremanım var. Bu antremanlar yine dönemine göre 2 saat ile 5 saat arasında değişiyor. Okuldan saat 16:00 gibi çıktığımı düşünürsek en yoğun dönemimde, trafiği şusu-busuyla akşam saat 10-11 gibi yatmış oluyorum. Haftamın 4-5 günü böyle geçiyor. Geri kalan günlerde aktif dinlenme amaçlı daha hafif ya da kısa antremanlarım var. Dolayısı ile oradan arta kalan vakitte sinemaya gidebilmek ve uyuyabilmek mümkün.

Hem matematikçi hem de triatletsin. İki farklı alan ama birbirlerine olan olumlu ve olumsuz etkileri var mıdır?

Mesleki ve sportif kariyerimi iç içe yaşıyorum. İkisinden edindiğim tecrübeleri birleştirdiğimde hayat çok farklı akıyor. Dolayısıyla bir yarışta başıma gelebileceklerin olasılık hesaplarını yapabilme avantajını matematiğe borçluyum. Aynı zamanda da sınıfta çıkan isyanı bastırabilme sabrımı da sportif kariyerimde edindiğim disipline, dingin kalabilmeye ve vazgeçmeme özelliklerine borçluyum.

Senden etkilenip triatlona yönelen öğrencilerin oldu mu?

Belli bir görev tanımım var ve o çerçevede ilerliyorum. Ama tabii ki ders dışında öğrencilerle sohbetim oluyor. Veli toplantısında genelde çok güzel geri dönüşler alıyorum. Mesela tenis oynayan bir öğrencimin annesi ona, dersleri yoğunlaştığında tenisten alacağını söylediğinde “hayır anne, benim öğretmenimin Tedx konuşmasında dediği gibi hem sporuna devam etmiş hem de anadolu lisesini kazanmış, ben de yapacağım” dediğini toplantılarda öğreniyorum ve çok mutlu oluyorum.

Yarışmalar öncesinde nasıl bir hazırlık aşamasından geçiyorsun?

Yarış planım yaklaşık 1 sene öncesinden belli oluyor. Hedef yarışlarıma göre antreman sezonumu planlıyoruz. Genelde sezonum Kasım’da başlayıp Ekim ortasında sonlanıyor. 2-3 hafta dinlendikten sonra yeni sezona başlıyorum. Yarışlardan önce ise öyle meditasyon gibi rituellerim yok ama genelde kendimi insanlardan soyutlayıp yarışa konsantre oluyorum. Yarış stratejilerimi tekrardan gözden geçiriyorum.

Triatlonda seni en çok zorlayan bölüm hangisi, neden?

Maalesef bisiklet. İstanbul’da yaşıyorum ve 100-180km arasında değişen antremanlarıma rota çizmek için gerçekten çok zorlanıyorum.

Türkiye’de triatlona olan ilgi nasıl ve önerilerin nelerdir?

Türkiye, her tür disiplini yapabileceğiniz mükemmel şartlara sahip. Triatlon özelinde ise tabii ki benim başladığım döneme göre inanılmaz büyük ivme ile kaydedilen gelişmeler var. Avrupa şampiyonalarının yapıldığı bir kapasiteye ulaşan camiadan bahsediyorum. Bana, Türkiye’de bir Ironman’de yarışacaksın deseler hayatta inanmazdım. 2015’de ilk defa düzenlenen Gloria Ironman 70.3 Turkey’de geçen yıl kürsüye çıktım. Bu kadar büyük değişim ve gelişimlerden bahsediyorum. 5 kişi zar zor toplanıp bisiklet antremanı yaparken, şimdi hafta sonu 50-60 kişilik gruplar birbirleriyle rota paylaşıyor. Dünyada ise tabii ki bambaşka bir anlayış ve uygulama var. Bu, kültürün oradan gelmesiyle alakalı. Burada gençler o kadar iyi ve disiplinli yetişiyorlar ki gurur duymamak imkansız. Özellikle internet çağında… Benim dönemimde bu şartlar yoktu, ama temel dinamikler aynıydı. Gençlerin arasında inanılmaz bir disiplinle her şeyiyle antremanına sahip çıkanlar var. Eğer isterlerse ileride dünya şampiyonalarında rekabetçi seviyelerde yarışabilmeleri mümkün. Bizden hep buradaki eksiklikleri ön plana çıkartmamızı isterler ama emin olun böyle bir şey yok. Dünyada en son çıkan en iyi hangi ekipmanı istiyorsanız burada da var. Hangi organizasyonu istiyorsanız o da var, bilgi birikimi de var, hakem de, yarışçı da, seyirci de, her şey var. Triathlona başlamak isteyenlere önerim ise; ilk defa yaptığınız, özellikle bu tip bir disiplinde rekabetçi seviyeler, zamanlar, ‘paceler’i unutun. O anınızın keyfini çıkartın. Aylarca verdiğiniz emeklerin, antremanların, yemekten vazgeçtiğiniz mantıların ödülü zaten ilk finişiniz olacaktır. Etrafınızın farkında olun. Sizi alkışlayan, cesaret vermek için slogan atan insanları dinleyin. Diğerlerinin yaptıklarını gözlemleyin. Bazen içinden çıkamadığınız sorunlarınıza enteresan çözümleri burada yakalayabilirsiniz. Her kilometrenin keyfini çıkarta çıkarta yarışın. Nasıl olsa önünüzdekini geçebileceğiniz daha birçok yarışınız olacaktır.

Triatlonda bugüne kadarki başarıların nelerdir? (İstediklerinizi yazabilirsiniz)

2018 Ironman North American Championship, Texas, 2.lik. Ironman World Championship, Hawaii, 25.lik. Ironman 70.3 World Championship, Nelson Mandela, 14.lük ANTREMAN YARIŞLARI Tuz Gölü Maratonu, Genel Klasman 1.lik. 2017 Ironman 70.3 Michigan USA, 2.lik. Ironman 70.3 Dünya Şampiyonası, 24.lük. Turkiye Ironman 70.3 Gloria Ironman Karışık takım 2.liği. ANTREMAN YARIŞLARI Salzburg Marathon 21K, Genel klasman 3.lük. April Joke Genel Klasman 2.lüğü. Czhech Marathon 21K, Finisher Barcelona Marathon 21K, Finisher 2016 IRONMAN 70.3 Gloria Ironman 70.3, Türkiye, 2.lik. Ironman Dünya Şampiyonası, Avustralya, 14.lük. Herbalife Gdynia Ironman 70.3, Polonya, 2.lik. İtalya Pescara Ironman 70.3, 2.lik. Avusturya St.Pölten Ironman 70.3, 3.lük. ANTREMAN YARIŞLARI 2016 Womens Marathon, Mallorca Spain, Kadınlar, 2.liği. Barcelona Marathon

Triatlon yarışlarında anlatabileceğin ilginç bir anın oldu mu?

Ah o kadar çok ki… Hala her yarışta yeni bir şey başıma geliyor ve yepyeni deneyimler elde ediyorum. Ama en unutulmaz olanı sanırım Pescara 70.3 te yarışta fırtına çıkmasıydı…

Antrenman ve yarışlar haricinde günlük yaşamında bisiklet kullanıyor musun? (Mesela ulaşım aracı olarak)

İş yerime otabandan ulaşım olduğu için bisikletimi kullanmıyorum ama yollar uygun olsaydı işe bisikletle gidebilirdim. * İzmirlilerin bisiklete olan yakınlığını nasıl görüyorsun? Triathlon özelinde konuşmak gerekirse bu iş İzmir’den başlayıp yayıldı diyebilirim. Çünkü İzmir bisiklet antreman şartları olarak çok uygun bir şehir. Bütün körfez kıyısında bisiklet yolu var! İnanılmaz bir şey…

Ülkemizde, bisikleti daha fazla özendirmek adına neler yapılabilir?

Markaların destekleriyle daha çok özel mahalli yarış yapılıp özellikle çocukların bu organizasyonlara katılması teşvik edilebilir. Ben böyle bir mahalli yarışta yarışıp, sevip bu günlere geldim.

Bundan sonraki hedeflerin nelerdir?

Bu sene full ironman yapmayı planlamadık. 15 Hazıran’da Estonya 70.3 Ironman’de yarışıp Fransa’da yapılacak olan 70.3 Ironman Dünya Şampiyonası’na slot almak istiyorum.